توسعه قراردادهای هوشمند

توسعه قراردادهای هوشمند به عنوان یکی از اصلی‌ترین کاربردهای بلاکچین، امکانات نوین و کاربردی را در اختیار کاربران قرار میدهد تا بتوانند داده‌های موجود را با استفاده از برنامه‌های قوی مدیریت کنند و همچنین با ایجاد برنامه‌های پیچیده به اجرای عملیات خودکار نیز بپردازند. توسعه قراردادهای هوشمند یک فرآیند بسیار پیچیده و سختی است که نیازمند دانش فنی و تخصص کافی در این حوزه میباشد. برای توسعه این قراردادها ابتدا باید با اصطلاحات و مفاهیم مربوط به بلاکچین و زبان‌های برنامه نویسی آشنایی کامل داشته باشید و بعد از تسلط کامل به زبان‌های برنامه نویسی و مفاهیم بلاکچین میتوانید با استفاده از ابزارهای توسعه مانند Ganache، Remix و Truffle قراردادهای هوشمند را طراحی و پیاده سازی نموده و سپس تست نمایید.

مفهوم قراردادهای هوشمند در بلاکچین

قراردادهای هوشمند یا smart contracts در بلاکچین به قراردادهایی گفته میشود که به عنوان برنامه‌های کاربردی در بلاکچین به اجرا شدن خودکار یعنی بدون نیاز به واسطه انسانی، شروط و قوانینی که در قرار داد تعیین شده است، میپردازند. این قراردادها به کمک کدهای قابل اجرا و برنامه نویسی توزیع شده طراحی میشوند. در حالت کلی، قراردادهای هوشمند بصورت یک کد برنامه نویسی در بلاکچین ثبت میشوند و زمانی که شرایط مشخص شده در قرار داد به وقوع میپیوندد، قرار داد هوشمند بصورت خودکار اجرا شده و تراکنش مورد نظر بطور اتوماتیک انجام میگیرد. از آنحایی که بلاکچین از امنیت و شفافیت بسیاری برخوردار است میتوان به راحتی قراردادهای هوشمند را در آن توسعه داد. توسعه این قراردادها به دلیل اینکه بصورت خودکار و بدون نیاز به اعتماد به شخص دیگری قابل اجرا میباشند، برای برخی از کاربردهای بلاکچین مانند تبادل ارزهای دیجیتال، مدیریت منابع، اجاره مسکن و ... بسیار مناسب میباشد.

نحوه اجرا و توسعه قراردادهای هوشمند

اجرا و توسعه قراردادهای هوشمند نیازمند دانش و تخصص کافی در زمینه‌ی برنامه نویسی و بلاکچین میباشد. از این رو ابزارها و زبان‌های برنامه نویسی مختلفی برای توسعه قراردهای هوشمند در بلاکچین طراحی شده است. این ابزارها و زبان‌ها برای برنامه نویسان این امکان را فراهم میکنند که بتوانند با استفاده از شبکه‌های بلاکچین همچون Hyperledger Fabric و Ethereum قراردادهای هوشمند را اجرا نموده و توسعه بخشند.

· ابتدا باید یک شبکه بلاکچین مناسب برای اجرا و توسعه قراردادهای هوشمند انتخاب شود، برای مثال شبکه‌هایی مانند EOS، Hyperledger Fabric و Ethereum قابلیت اجرای کدهای قراردادهای هوشمند را دارا میباشند.

· بعد از انتخاب یک شبکه بلاکچین، زبان‌های برنامه نویسی و ابزارها برای اجرا و توسعه قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار میگیرند. اکثریت زبان‌های برنامه نویسی مورد استفاده برای توسعه قراردادهای هوشمند زبان‌های Solidity، Vyper، Rust و Go میباشد، این زبان‌ها برای برنامه نویسان این امکان را فراهم میکنند که بتوانند کدهای قابل اجرا برای قراردادهای هوشمند را بنویسند و آنها را در بلاکچین ثبت کنند. ابزارهای مختلفی نیز برای توسعه قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار میگیرند، این ابزارها عبارت‌اند از: Truffle، Ganache، Remix

· سپس برای اجرای قراردادهای هوشمند، بایستی ایده و منطق قرارداد را طراحی کرده و بعد کد آن را نوشته و در فایلی با پسوند sol ذخیره کنند، و بعد با استفاد از ابزارها برای کامپایل کردن کد قرارداد،کد را به فرمتی تبدیل میکنند که بلاکچین بتواند آن را درک کند.

· پس از کامپایل شدن کد میتوان قرارداد را با استفاده از ابزارها در شبکه بلاکچین اجرا کرد و بعد از اجرا نیز مورد بررسی قرار داد تا در صورت نیاز تغییرات مورد نظر روی کدها اعمال شود.

· برای اطمینان بیشتر از امنیت و عملکرد قرارداد بلافاصله بعد از اجرا و توسعه باید قرارداد را تست کرد و مواردی مانند ارتباط با قرارداد، مدیریت داده‌ها و مشخصات، شرایط قرارداد و مقیاس پذیری آن را مورد بررسی قرار داد.

مزایا و کاربردهای توسعه قراردادهای هوشمند 

قراردادهای هوشمند یکی از پرکاربردترین و پرطرفدارترین برنامه‌های بلاکچین محسوب میشوند. این قراردادها بر خلاف برنامه‌های سنتی بوده و برای همه‌ی افراد بطور عمومی قابل دسترسی هستند و هیچ شخص یا سازمانی نمیتواند آن را تغییر دهد. 

مزایای قراردادهای هوشمند عبارت‌اند از:

جذب اعتماد کاربران: قراردادهای هوشمند تحت توافق عمومی توسط شبکه در بلاکچین ارائه میشوند و غیر قابل تغییر هستند، از این رو کاملا شفاف و قابل اطمینان میباشند و باعث جذب اعتماد کاربران میشوند.

کارایی بالا: قراردادهای هوشمند کارایی قوی و بالایی دارند که میتوانند تمامی عملیات را با کمترین هزینه و در کوتاه‌ترین مدت زمان به انجام برسانند، در واقع این قابلیت به معنای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها میباشد.

امنیت: به دلیل ساختار امنیتی بلاکچین، امکان ایجاد تغییرات در قراردادهای هوشمند بسیار سخت است و این موضوع امنیت قرارداد را افزایش داده و ریسک‌های احتمالی را کاهش میدهد.

غیر متمرکزی: قراردادهای هوشمند در بلاکچین دارای قابلیت غیر متمرکزی میباشند یعنی هیچ فرد یا سازمانی نمیتواند آنها را کنترل کند. این موضوع باعث میشود این قراردادها وابستگی کمتری نسبت به شرکت‌ها یا سازمان‌ها داشته باشند.

قابیت برنامه ریزی: قراردادهای هوشمند دارای قابلیت برنامه ریزی بوده و به راحتی میتوانند وظایف خاصی مانند توزیع توکن‌ها، جمع آوری دادها و ... را به انجام برسانند.

شفافیت: شبکه بلاکچین به دلیل ساختار شفاف خود این امکان را فراهم میکند که تمامی تراکنش‌های انجام شده قابل رویت باشند، این موضوع باعث شفافیت قراردادهای هوشمند شده و میتوان تراکنش‌های مشکوک را شناسایی کرده و پیگیری نمود.

پایداری: قراردادهای هوشمند به دلیل ساختار پایدار بلاکچین بصورت دائمی و بدون تغییر در شبکه بلاکچین باقی میمانند.

امکان برنامه ریزی شرطی: با استفاده از قراردادهای هوشمند میتوان شرایط مختلفی را برای انجام تراکنش‌ها تعریف کرد، برای مثال برای امکان پذیری یک تراکنش میتوانید شرطی را تعریف کنید که حداقل در حسابتان 100 توکن وجود داشته باشد. این موضوع باعث میشود کنترل بهتر و دقیق‌تری روی تراکنش‌های خود داشته باشید.

امکان توزیع هوشمند: با استفاده از قراردادهای هوشمند میتوان بصورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی، توکن‌ها را توزیع کرد. برای مثال میتوان 50 درصد از توکن‌های یک پروژه را بصورت خودکار به صاحبان کیف پول‌هایی که در پروژ مشارکت دارند، توزیع نمود.

امکان برنامه ریزی زمانبندی شده: عملیات مختلفی را میتوان بصورت زمانبندی مشخص شده، با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام داد. برای مثال میتوان انجام یک تراکنش را برای تایخ و ساعت خاصی برنامه ریزی کرد. این موضوع سبب میشود از خودکارسازی بیشتری برای انجام عملیات‌های خود برخوردار باشید و آنها را به راحتی کنترل کنید.

درآمدزایی: توسعه دهندگانی که در این زمینه تخصص و دانش کافی دارند میتوانند با توسعه قراردادهای هوشمند درآمد زایی کنند.

• ایجاد و مدیریت ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، اتریوم و ...